Ứng Dụng Trạm Quan Trắc Khí Tượng Thủy Văn Trong Dự Báo Lũ Lụt

Quan trắc khí tượng thủy văn là quá trình quan sát và đo đạc các thông số về khí quyển, nước sông, suối, kênh, rạch, hồ và biển theo cách hệ thống và có độ chính xác cao (Khoản 5 Điều 3 Luật khí tượng thủy văn 2015).

• • Để đảm bảo chất lượng, quan trắc cần phải chính xác, liên tục và theo quy chuẩn kỹ thuật;
  • Kết quả phải đại diện và phản ánh khách quan hiện trạng các hiện tượng khí tượng thủy văn của khu vực đặt trạm;
  • Đồng thời thông tin và dữ liệu phải được kiểm tra và đánh giá chất lượng.

Thông tin khí tượng thủy văn đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững và cung cấp dữ liệu thiết yếu cho nhiều ngành kinh tế và xã hội, đặc biệt trong công tác phòng chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Toàn cầu về Giảm nhẹ và Phục hồi thiên tai năm 2020, khoảng 12 triệu người dân ở các tỉnh ven biển có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi ngập lụt và hơn 35% khu dân cư ven biển đang phải đối mặt với xói lở. Ngành du lịch ven biển cũng bị ảnh hưởng nặng nề, với 42% khách sạn gần bãi biển bị xói lở.

Hằng năm, cư dân ven biển chịu tác động từ các hiện tượng thiên tai như bão, nước dâng, sóng lớn, triều cường, xói lở bờ biển, hạn hán hoặc xâm nhập mặn. Bão và nước dâng bão là những loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm cho vùng ven biển Việt Nam. Chính phủ đã nỗ lực phát triển mạng lưới quan trắc biển đảo để dự báo và cảnh báo kịp thời các cơn bão và áp thấp nhiệt đới trước khi chúng đổ bộ vào đất liền.

Trạm quan trắc khí tượng và hải văn biển đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát điều kiện thời tiết và biển, đánh giá biến đổi khí hậu, thời tiết, và nước biển dâng. Các thông tin này giúp đánh giá thủy triều, dao động dâng/rút do bão và gió mùa, góp phần đảm bảo an toàn cho các hoạt động trên biển và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.

Nhờ vào các nỗ lực trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, đã có 143 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, 348 đợt mưa lớn, hơn 300 đợt không khí lạnh, trên 170 đợt nắng nóng và hơn 126 trận lũ được theo dõi và dự báo. Công tác dự báo đã giúp giảm thiểu thiệt hại về người và kinh tế, cụ thể là giảm 54% thiệt hại về người và 78% thiệt hại về kinh tế so với trung bình 10 năm qua.

Hệ thống cảnh báo mưa lũ và dông, sét ra mắt vào tháng 10/2023 đã phát huy hiệu quả ban đầu, bao gồm ba hệ thống chính cung cấp bản đồ phân tích và dự báo định lượng mưa cho 6 giờ tiếp theo, dựa trên dữ liệu radar thời tiết và đo mưa bề mặt. Hệ thống này còn tích hợp cảnh báo về lũ quét và sạt lở đất, theo dõi và giám sát tình hình mưa lũ trên toàn lãnh thổ Việt Nam, cung cấp thông tin dự báo chính xác và kịp thời để phục vụ công tác cảnh báo, dự báo khí tượng thủy văn và bảo vệ cộng đồng.