Tảo lam là gì? Cách phát hiện và hạn chế tảo xanh trong nuôi trồng thủy sản

Nuôi trồng thủy sản là một trong những nghành đem lại lợi nhuận kinh tế cap của nước ta hiện nay. Tuy nhiên, trong qua trình nuôi trồng một số loại tảo độc phát triển ảnh hưởng rất lớn đến sự sinh trưởng của các đối tượng nuôi trồng. Tảo lam (tảo xanh) là một trong những loại tảo độc nguy hiểm làm thủy sinh vật chậm phát triển. Và để đảm bảo cho môi trường sống của các đối tượng nuôi trồng, bạn phải kiểm soát nguồn nước bằng các thiết bị kiểm tra chất lượng nước, thiết bị phân tích và định lượng các nhóm tảo nhằm duy trì lượng nước sạch đảm bảo cho sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật nuôi trồng.

Tảo lam là gì?

Có rất nhiều thắc mắc rằng tảo lam hay tảo lục là gì? Về khái niệm thì tảo lam, tảo lục hay tảo xanh là tên gọi của nhóm thực vật được hình thành do nguồn nước bị tù đọng, thừa chất dinh dưỡng lâu ngày. Tảo này có khả năng quang hợp nhưng khả năng phát triển tương đối chậm nên khi hình thành, bạn không thể sử dụng mắt thường để kiểm tra. Và sau một thời gian sinh sôi và phát triển rộng, nguồn nước trong ao sẽ chuyển sang màu xanh lam và có mùi lạ.

Trong các ao nuôi trồng lâu năm, nguồn thức ăn được cung cấp theo một chu kì liên tục mà người nuôi trồng lại không thể đánh giá khả năng tiêu thụ của đàn tôm hay đàn cá. Vô tình, những thức ăn dư sẽ là môi trường thích hợp giúp cho tảo xanh hình thành và phát triển đặc biệt là trong điều kiện thời tiết ấm áp.

Xem thêm: Cảm biến nhiệt độ và độ dẫn

Nguyên nhân xuất hiện tảo lam trong nuôi trồng thủy sản

Tảo lam là một loại tảo độc hại, có thể gây ra nhiều tác hại cho ao nuôi thủy sản. Nguyên nhân xuất hiện tảo lam trong nuôi trồng thủy sản có thể kể đến như:

• Thừa chất dinh dưỡng: Tảo lam cần chất dinh dưỡng để phát triển, đặc biệt là các chất đạm (N) và lân (P). Trong ao nuôi thủy sản, các chất dinh dưỡng này có thể đến từ thức ăn thừa, phân tôm, phân bón, chất thải sinh hoạt,…
• Ánh sáng: Tảo lam cần ánh sáng để quang hợp. Vào mùa nắng, lượng ánh sáng chiếu xuống ao nhiều sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tảo lam phát triển.
• Nhiệt độ: Tảo lam phát triển mạnh ở nhiệt độ từ 25-35 độ C.
• Độ sâu của ao: Tảo lam phát triển mạnh ở những ao có độ sâu dưới 1 m.
• Đặc điểm của ao: Ao nuôi thủy sản có nhiều cỏ dại, bùn đáy dày,… sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tảo lam phát triển.

Ảnh hưởng của tảo lam đến ao nuôi tôm

Tảo lam là một loại tảo độc hại, có thể gây ra nhiều tác hại cho ao nuôi tôm. Ảnh hưởng của tảo lam đến ao nuôi tôm có thể kể đến như:

• Gây thiếu oxy: Tảo lam khi phát triển quá mức sẽ tạo thành một lớp màng dày trên mặt nước, ngăn cản sự khuếch tán oxy từ khí quyển vào nước. Ngoài ra, tảo lam khi phân hủy cũng sẽ tiêu thụ một lượng lớn oxy trong nước, dẫn đến tình trạng thiếu oxy cho tôm nuôi.
• Gây bệnh cho tôm: Tảo lam có thể tiết ra các chất độc gây hại cho tôm, dẫn đến các bệnh như bệnh phân trắng, bệnh gan tụy,…
• Gây mùi hôi cho nước: Tảo lam khi phân hủy sẽ tạo ra mùi hôi thối, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và chất lượng thị
• Ảnh hưởng tới sức khỏe của con người: Lượng tảo bám trên thân tôm ảnh hưởng đến sức khỏe con người nếu chúng ta vô tình ăn phải.

Cách hạn chế tảo lam trong nuôi trồng

Để xử lý sự phát triển của tảo xanh trong ao tôm, bạn cần áp dụng một số phương pháp như kiểm soát nguồn nước, giám sát lượng thức ăn và duy trì nguồn nước. Nếu lượng tảo trong ao tăng lên, bạn cần xử lý chúng. Hãy chọn thời điểm thích hợp để thực hiện việc này.

Kiểm soát nguồn nước bằng máy kiểm tra chất lượng nước cầm tay

Để đảm bảo chất lượng nguồn nước nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm, cá, bạn cần thực hiện kiểm tra, đánh giá các chỉ số như: pH, độ mặn, lượng Oxy hòa tan,…

Sử dụng bút đo pH để đánh gái độ pH của nước trong ao nuôi 15 ngày/lần để đảm bảo nguồn nước không bị chua, gây chết thủy sản. Nếu nước có độ pH quá cao sẽ là môi trường thích hợp để tảo phát triển.

Sử dụng máy đo độ mặn 7 ngày/lần để chắc chắn rằng nguồn nước nuôi trồng được đmar bảo, không ảnh hưởng đến quá trình nuôi trồng. Độ mặn cao sẽ làm sinh vật nuôi trồng chết, từ đó tạo môi trường cho vi sinh vật phát triển mạnh. Với cách làm này, bạn có thể vừa kiểm soát được môi trường sống của tôm, kiểm tra chất lượng nước để sinh vật phát triển. Cách này vừa giúp người nuôi trồng kiểm soát được chất lượng nước, vừa là cách cắt tảo xanh trong ao nuôi đơn giản nhưng hiệu quả.

Sử dụng bút đo oxy hoặc máy đo oxy hòa tan để chắc chắn lượng oxy trong ao nuôi trồng đảm bảo các đối tượng nuôi trồng sinh trưởng khỏe mạnh, hạn chế ảnh hưởng của tảo xanh ở trong nước. 

Kiểm soát lượng thức ăn hàng ngày

Như đã đề cập ở trên, thức ăn dư thừa trong ao  nuôi là một yếu tố cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của tôm trong ao nuôi. Vì vậy, cần cung cấp đủ lượng thức ăn để tránh lãng phí và ảnh hưởng xấu đến môi trường sống của thủy sản.

Nếu phát hiện lượng thức ăn trong nước quá nhiều, có thể thay nước hoặc thêm các loại cá không gây hại cho tôm để tiêu thụ lượng thức ăn thừa. Việc diệt tảo xanh trong ao nuôi tôm sẽ đảm bảo đủ thức ăn cho tôm và môi trường nước sạch và an toàn cho chúng.

Duy trì nguồn nước nuôi trồng

Để ngăn chặn sự phát triển của tảo xanh trong ao nuôi tôm, bạn cần đảm bảo có nguồn nước luân chuyển đầy đủ và hạn chế tình trạng tù đọng.

Nếu ao nuôi của bạn bị nhiễm tảo nặng, bạn có thể xử lý tảo xanh bằng cách thay đổi toàn bộ nước (tuy nhiên, điều này khó thực hiện đối với các trang trại lớn) từ 2 đến 3 lần để loại bỏ tảo xanh trong ao.

Các thiết bị kiểm soát định lượng tảo tại Reecotech

Thiết bị quan trắc, định lượng các nhóm tảo theo độ sâu mong muốn – FluoroProbe

FluoroProbe là thiết bị có độ nhạy cao, quan trắc và đo đạc phân bố của các loại tảo theo độ sâu quan trắc một cách nhanh chóng và chính xác ngay thời điểm khảo sát mà không cần tới phòng thí nghiệm. Thiết bị dùng để giám sát sự hiện diện của tảo và sự phân bố của các nhóm tảo khác nhau gồm: tảo lục, tảo lam/ cyanobacteria, tảo cát/ dinoflagellates và cryptophytes,…)

Loại trừ ảnh hưởng gây nhiễu của các hợp chất vàng bằng thông số chuẩn đúng CDOM (Gelbstoff , UV measurements). Tự động chuẩn đúng do độ đục bằng sensor đo phổ truyền qua. Đo tổng hàm lượng tảo và xác định được 5 lớp tảo khác nhau, ngoài ra còn có chức năng mở rộng khảo sát các nhóm tảo khác theo các thông số nghiên cứu, xác định từ người sử dụng, nhà nghiên cứu

Phần mềm bbe++ cung cấp chi tiết dữ liệu phân tích: kết quả có thể hiển thị thành dạng bảng hoặc đồ thị, có thể cài đặt tham số và hiệu chuẩn trên máy tính, hiển thị screenshots lưu lại sự phân bố và di chuyển của các lớp tảo theo các khoảng thời gian khác nhau.

Thiết bị phân tích định lượng tảo bám đáy – BenthoTorch

BenthoTorch là thiết bị phân tích nhanh tảo bám đáy (sống đáy) trên nền trầm tích, đá,… in situ và ngay tại thời điểm khảo sát (real time). Nguyên tắc phân tích dựa trên phổ huỳnh quang chlorophyll tự nhiên của tế bào tảo. Do vậy, phép đo cho kết quả ngay lập tức, chỉ mất thời gian khoảng 20 giây, không cần chuẩn bị mẫu. Phương pháp này có rất nhiều lợi điểm, như: xác định được lượng của từng nhóm tảo, không mất thời gian thu thập, chuẩn bị mẫu, không sử dụng hóa chất khi phân tích,…

Thiết bị đo tổng lượng các loại tảo và hàm lượng tảo lam hiện trường – AlgaeTorch

AlgaeTorch là thiết bị hiện trường gọn, nhẹ dùng để đo tổng lượng các loại tảo và hàm lượng tảo lam trong môi trường nước (tảo lam được nhiều người biết đến là loại sản sinh ra nhiều chất có độc tính cao như MICROCYSTIN*).

Phân tích tảo bằng cách đo phổ huỳnh quanh chlorophyll của tảo, cho kết quả ngay lập tức, khoảng 20 giây, không cần chuẩn bị mẫu. Phương pháp này có rất nhiều lợi điểm, vượt xa phương pháp phân tích hóa học ướt.

Thiết bị định lượng các nhóm tảo Online – AlgaeOnlineAnalyser

Thiết bị định lượng tảo AlgaeOnlineAnalyser là thiết bị quan trắc, định lượng thành phần các nhóm tảo liên tục, thích hợp lắp đặt tại các trạm quan trắc môi trường, trang trại nuôi trồng thủy sản, quan trắc giám sát nguồn nước.

Phép đo tuân theo tiêu chuẩn phân tích chlorophyll hóa học ướt (DIN/ISO). Khác với các phương pháp chuẩn bị mẫu và đếm mất thời gian, phương pháp đo huỳnh quang in vivo xác định hàm lượng chlorophyll một cách nhanh chóng, ngay trong môi trường sống tự nhiên.

Thiết bị phân tích và định lượng các nhóm tảo khác nhau – AlgaeLabAnalyser

Thiết bị AlgaeLabAnalyser, xác định tổng lượng tảo, độ hoạt động tổng hợp quang của tảo, và định lượng phân bố các nhóm tảo khác nhau trong môi trường nước.

Phân tích tảo bằng phướng pháp đo phổ huỳnh quang trực tiếp, không cần phải mất thời gian chuẩn bị mẫu như các phương pháp phân tích chlorophyll thông thường khác (không cần chuẩn bị mẫu, không tốn dung môi – hóa chất). Thời gian phân tích khoảng 3 phút/mẫu. Kết quả phân tích tương đương với phương pháp HPLC và các phương pháp phân tích hóa học khác.

Để kiểm tra, kiểm soát chất lượng nước, bạn có thể sử dụng các thiết bị trên tại Reecotech. Chúng tôi là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm trong nhập khẩu và phân phối chính hãng sản phẩm và thiết bị đo đến từ các thương hiệu nổi tiếng như bbe Moldaenke GmbH, hiden,..

Liên hệ với Reecotech ngay để được tư vấn và báo giá cụ thể nhất.