Tốc độ tàu là một yếu tố quan trọng trong điều khiển và vận hành tàu biển, giúp đảm bảo an toàn và tối ưu hóa hiệu suất hoạt động. Để đo tốc độ chính xác, các phương pháp hiện đại như tốc độ kế cảm ứng điện từ trường được sử dụng rộng rãi, giúp cung cấp dữ liệu chính xác cho thuyền trưởng và hệ thống điều hướng.
Tốc độ tàu biển là gì?
Tốc độ tàu là một thông số quan trọng trong điều khiển và vận hành tàu biển, giúp thuyền trưởng và hệ thống quản lý tàu có thể đưa ra quyết định chính xác để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hành trình. Theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 9533:2013, tốc độ tàu được đo bằng đơn vị hải lý/giờ (knots) và có ba dạng chính:
- Tốc độ dịch chuyển theo chiều dọc tàu (thường được hiểu là tốc độ chính của tàu).
- Tốc độ dịch chuyển theo chiều ngang tàu.
- Tốc độ quay của mũi hoặc lái tàu.
Việc xác định chính xác tốc độ tàu không chỉ giúp thuyền trưởng kiểm soát hành trình mà còn là yếu tố quan trọng trong hệ thống dẫn đường hàng hải và các thiết bị hỗ trợ cập cảng.
Phương pháp đo tốc độ tàu bằng tốc độ kế cảm ứng điện từ trường
Hiện nay, có nhiều phương pháp để đo tốc độ tàu, từ những phương pháp thủ công như ném phao, quan sát chuyển động của nước cho đến các công nghệ tiên tiến như hiệu ứng Doppler, cảm ứng điện từ trường và công nghệ vệ tinh. Trong đó, tốc độ kế cảm ứng điện từ trường là một trong những thiết bị phổ biến nhất trên tàu biển hiện đại.
Nguyên lý hoạt động
Tốc độ kế cảm ứng điện từ trường hoạt động dựa trên định luật cảm ứng điện từ Faraday, với cấu tạo gồm ba phần chính:
- Khối cảm biến: Gồm lõi sắt từ và cuộn dây tạo từ trường.
- Khối trung tâm: Tiếp nhận tín hiệu từ cảm biến và xử lý dữ liệu.
- Khối chỉ báo: Hiển thị kết quả đo tốc độ.
Khi dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây, nó tạo ra một từ trường xoay chiều, hình thành các đường sức từ khép kín. Khi tàu di chuyển, dòng nước qua các điện cực sẽ cắt ngang các đường sức từ, tạo ra sức điện động cảm ứng. Sức điện động này có giá trị tỷ lệ thuận với tốc độ của tàu, được tính theo công thức:
V = E/B.l
Trong đó:
- E – Sức điện động cảm ứng.
- B – Mật độ từ thông.
- l – Khoảng cách giữa hai điện cực.
Mặc dù tốc độ kế cảm ứng điện từ trường có độ chính xác cao, nhưng nó dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường nước và dao động của tàu. Vì vậy, thiết bị cần được bảo trì thường xuyên, đặc biệt khi tàu hoạt động ở vùng nước nông.
Quy trình vận hành và bảo trì thiết bị đo tốc độ tàu
Để đảm bảo thiết bị đo tốc độ hoạt động chính xác và an toàn, việc lắp đặt và vận hành cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Lắp đặt theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, đặc biệt là các bộ phận nhô ra khỏi vỏ tàu.
- Chỉ những người có chuyên môn mới được vận hành và bảo dưỡng thiết bị.
- Tắt nguồn ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường như âm thanh lạ, nhiệt độ cao.
- Không sử dụng thiết bị ngoài phạm vi chức năng được thiết kế.
Việc tuân thủ các quy định trên không chỉ đảm bảo độ chính xác trong đo lường mà còn giúp duy trì tuổi thọ của thiết bị, góp phần nâng cao hiệu quả vận hành tàu biển.
Hệ thống hỗ trợ tàu hàng cập cảng nhanh và an toàn của Reecotech – BlueEco-BAS
Trong thực tế, việc đo tốc độ tàu không chỉ quan trọng trong quá trình điều hướng mà còn đóng vai trò lớn trong quá trình tàu cập cảng. Để hỗ trợ tàu hàng cập cảng an toàn và nhanh chóng, công ty Reecotech giới thiệu hệ thống BlueEco-BAS, một giải pháp hiện đại giúp tối ưu hóa hoạt động neo đậu tàu.
BlueEco-BAS là một hệ thống tự động giám sát và hỗ trợ tàu cập cảng, cung cấp thông tin thời gian thực về:
- Tốc độ và khoảng cách tàu so với bến.
- Góc tiếp cận của tàu khi vào bến.
- Thông tin thủy hải văn như sóng, dòng chảy và tốc độ gió.
Hệ thống này giúp thuyền trưởng, hoa tiêu và cảng vụ điều chỉnh tàu một cách chính xác để đảm bảo cập cảng an toàn.
=> Xem thêm: Tại sao cần tính vận tốc cập tàu trên cảng?
Tốc độ tàu là một yếu tố quan trọng trong hàng hải, không chỉ giúp kiểm soát hành trình mà còn đóng vai trò quyết định trong quá trình tàu cập cảng. Công nghệ đo tốc độ bằng tốc độ kế cảm ứng điện từ trường giúp tăng độ chính xác trong điều hướng, trong khi hệ thống hỗ trợ cập cảng BlueEco-BAS của Reecotech cung cấp một giải pháp toàn diện, giúp tàu cập cảng nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.
Sự kết hợp giữa công nghệ đo tốc độ tàu và hệ thống hỗ trợ cập cảng sẽ giúp ngành hàng hải Việt Nam phát triển theo hướng hiện đại, giảm thiểu rủi ro và nâng cao năng suất vận hành tàu biển.