THÀNH PHỐ CẦN THƠ TRIỂN KHAI HỆ THỐNG QUAN TRẮC KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ CẢNH BÁO SỚM TỰ ĐỘNG CHO CỘNG ĐỒNG VEN BIỂN

Thành phố Cần Thơ đang triển khai lắp đặt và vận hành Hệ thống Quan trắc Khí tượng Thủy văn và Cảnh báo sớm tự động (EWS) nhằm tăng cường khả năng thích ứng của cộng đồng ven biển trước biến đổi khí hậu. Hoạt động này là một phần của Dự án “Cộng đồng ven biển thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam – thành phố Cần Thơ” (VN-CSCC thành phố Cần Thơ), trước đây là Dự án tại tỉnh Sóc Trăng.

Thông tin Dự án

• • • Tên Dự án: Cộng đồng ven biển thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam – tỉnh Sóc Trăng (viết tắt: VN-CSCC Sóc Trăng). Hiện nay, dự án đang được triển khai tại các khu vực ven biển thuộc Thành phố Cần Thơ sau khi có sự thay đổi về đơn vị hành chính.
    • Nhà tài trợ: Dự án được tài trợ bởi Chính phủ Canada thông qua Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP).
    • Cơ quan chủ quản: Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng, nay là UBND Thành phố Cần Thơ.
    • Chủ Dự án: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng, nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố Cần Thơ.
    • Thời gian thực hiện: 2024 – 2030

Các Hợp phần chính của Dự án:

• • • Hợp phần 1: tăng cường năng lực lập kế hoạch thông tin đáp ứng giới và có tính đến rủi ro cho thích ứng với BĐKH với các đồng lợi ích về môi trường (gồm cả việc lắp đặt các hệ thống quan trắc khí tượng thuỷ văn cảnh báo sớm thiên tai);
    • Hợp phần 2: triển khai các giải pháp khí hậu dựa vào thiên nhiên cho kinh tế biển và sinh kế bền vững, với đồng lợi ích về thích ứng và bảo tồn đa dạng sinh học;
    • Hợp phần 3: bảo tồn đa dạng sinh học và dịch vụ hệ sinh thái với đồng lợi ích về thích ứng và giảm nhẹ BĐKH.

Trong khuôn khổ Hợp phần 1, Dự án triển khai hoạt động “Lắp đặt 07 hệ thống quan trắc khí tượng và cảnh báo sớm tự động tại một số xã được lựa chọn kết nối với hệ thống thông tin cấp cao hơn” bao gồm:

1. 1. 1. Mã trạm ST1-CM: Tại Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam xã Cù Lao Dung (thuộc UBND xã Cù Lao Dung).
      2. Mã trạm ST2-CM: Tại Đảng ủy xã Cù Lao Dung (thuộc xã Cù Lao Dung).
      3. Mã trạm ST3-CM: Tại vị trí cũ thuộc UBND xã Trung Bình (nay thuộc UBND xã Trần Đề quản lý).
      4. Mã trạm ST4-CM: Tại Cảng cá Mỏ Ó.
      5. Mã trạm ST5-CM: Tại khuôn viên UBND xã Lai Hoà.
      6. Mã trạm ST6-CM: Tại khuôn viên UBND phường Vĩnh Phước.
      7. Mã trạm ST7-CM: Tại vị trí cũ thuộc UBND xã Lạc Hoà (nay thuộc UBND phường Vĩnh Châu quản lý).

Nhiệm vụ này đang được Công ty Reecotech có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện với các cảm biến hiện đại đo lường liên tục tốc độ gió, lượng mưa, áp suất không khí và mực nước biển. Dữ liệu được truyền theo thời gian thực về trung tâm quản lý và bảng LED được lắp đặt tại UBND xã/phường hoặc các vị trí đông dân cư, hệ thống đo đạc liên tục và đưa ra cảnh báo khi thời tiết cực đoan. Toàn bộ thiết bị được kiểm định bởi cơ quan chuyên môn trực thuộc Cục Khí tượng Thủy văn, được thiết kế chống chịu môi trường ven biển khắc nghiệt.

Để đảm bảo việc giám sát và truyền tải thông tin nhanh chóng, hệ thống giám sát của dự án được tích hợp với phần mềm quản lý dữ liệu VnEmisoft-Webgis. Phần mềm này giúp điều khiển, giám sát toàn diện và chuyển đổi dữ liệu thu thập từ các trạm quan trắc thành các cảnh báo dễ hiểu, trực quan, giúp người dân chủ động ứng phó với thiên tai.

Người dân có thể truy cập phần mềm VnEmisoft của dự án thông qua trình duyệt website tại địa chỉ https://ct.vncscc.com..

Đây là công cụ hỗ trợ cộng đồng ven biển theo dõi các thông tin khí tượng tự động thời gian thực (như tốc độ gió (m/s), hướng gió, nhiệt độ (độ C), lượng mưa (mm), áp suất (hPa))… được hiển thị trực quan hóa trên bản đồ cho các xã/phường dự án tại Thành phố Cần Thơ.

Phần mềm cũng cung cấp cảnh báo (dự báo) về bão, lũ, gió mạnh, mưa lớn, nhiệt độ, ẩm độ … được tích hợp từ cơ sở dữ liệu, thông tin từ các nguồn uy tín.

Dữ liệu tự động được cập nhật liên tục, lưu trữ khoa học dưới dạng biểu đồ và bản đồ, đồng thời hỗ trợ trích xuất dữ liệu định dạng CSV hoặc Excel phục vụ các bên nghiên cứu, phân tích và hỗ trợ ra quyết định.

Dữ liệu các trạm đo tự động, cập nhật liên tục về phần mềm, đồng thời được hiển thị tại các bảng hiển thị thông tin LED được lắp đặt trong khuôn viên UBND xã/phường, hoặc các vị trí đông dân cư nhằm đảm bảo thông tin thời tiết dễ dàng tiếp cận với người dân nhất, tăng cường năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu cấp cơ sở.

Màu sắc và phân ngưỡng của các thông số tự động trên bảng LED tuân thủ theo Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai.

Khi thời tiết xấu, các thông số đạt ngưỡng cảnh báo (theo cấp) thì bảng LED sẽ hiển thị trạng thái và màu sắc theo cấp độ rủi ro tương ứng.

Thông qua các công nghệ hiện đại, Dự án VN-CSCC hỗ trợ cộng đồng ven biển tăng cường tiếp cận thông tin cần thiết và kịp thời để chủ động phòng, chống thiên tai, bảo vệ tính mạng, tài sản, cây trồng vật nuôi và phát triển sinh kế bền vững.

Tiềm năng ứng dụng thông tin thời tiết của 07 trạm khí tượng thủy văn tự động trong Dự án VN-CSCC Thành phố Cần Thơ:

Các đơn vị, tổ chức, cá nhân có thể tự truy cập vào trang thông tin https://ct.vncscc.com hoặc quét mã QR tại các bảng LED hiển thị các thông số đo tự động, phục vụ cho nhu cầu sử dụng. Ngoài ra, các nhóm thông tin khí hậu (CIG) tới đây sẽ được thành lập tại các xã/phường trong vùng Dự án sẽ tập trung vào việc cùng xây dựng (co-produce) và đa dạng hóa kênh truyền tải thông tin khí tượng thủy văn (bản tin, tin nhắn SMS, tin nhắn qua Zalo, hê thống loa phát thanh, họp trực tiếp…) cho các đối tượng sản xuất, đồng thời thiết lập cơ chế phản hồi liên tục để đảm bảo thông tin hữu ích và dễ tiếp cận nhất.