Báo động tình trạng phát thải khí methane

Phát thải khí methane đang trở thành một mối đe dọa nghiêm trọng đối với khí hậu toàn cầu. Các nhà khoa học và chính sách kêu gọi các hành động mạnh mẽ để giảm mức phát thải loại khí này.

Methane là gì và tác hại của nó như thế nào?

Methane là một hydrocarbon đơn giản nhất trong nhóm Ankan, với công thức hóa học là CH₄. Đây là thành phần chính của dầu mỏ, có giá trị làm nhiên liệu. Khí methane tồn tại tự nhiên trong bùn ao, đầm lầy và hầm biogas, nên còn được gọi là khí đầm lầy hoặc khí bùn ao.

Methane không gây độc cho con người trong môi trường thông gió, nhưng có nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và khí quyển:

• Hiệu ứng nhà kính: Methane là khí nhà kính mạnh, gây giữ nhiệt và làm tăng nhiệt độ trái đất. Phát thải từ mỏ khí, hệ sinh thái nước và nông nghiệp góp phần vào biến đổi khí hậu.
• Ô nhiễm không khí: Ở đô thị, methane từ bãi rác, nhà máy xử lý chất thải và hệ thống thoát nước gây ô nhiễm không khí.
• Phá hủy tầng ozone: Methane có thể ảnh hưởng đến tầng ozone, góp phần gây hiện tượng “hố ozone”.
• Nguy cơ cháy nổ: Methane dễ cháy và trong không gian kín có thể gây nguy hiểm do nguy cơ cháy nổ cao.

Nỗ lực cắt giảm phát thải methane toàn cầu

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Liên Hợp Quốc năm ngoái ở Glasgow, hơn 100 quốc gia cam kết giảm 30% lượng phát thải methane vào năm 2030. Tuy nhiên, kế hoạch cụ thể để đạt được mục tiêu này vẫn chưa rõ ràng. Trong khi đó, các vệ tinh đã phát hiện thêm nhiều nguồn phát thải mới từ các giếng dầu và đường ống dẫn khí đốt.

Methane chiếm khoảng 60% lượng phát thải từ các nguồn công nghiệp, gồm dầu mỏ, khí đốt, chăn nuôi, đất trồng trọt và bãi chôn lấp. Nghiên cứu chỉ ra rằng giảm phát thải methane là cấp thiết để giữ mức nhiệt tăng dưới 2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Methane là khí nhà kính mạnh gấp 28 lần CO₂ khi xét tác động làm ấm trong 100 năm, nhưng có thể mạnh hơn đến 80 lần trong 20 năm. Tác động của methane khiến trái đất tiến gần đến “điểm tới hạn” của biến đổi khí hậu. Khoảng 3/5 lượng methane thải ra là từ hoạt động con người, chủ yếu từ chăn nuôi gia súc, nhiên liệu hóa thạch, phân hủy chất thải và trồng lúa.

Những thách thức và tranh cãi

Việc xác định nguồn phát thải methane là quan trọng để các nhà hoạch định chính sách đưa ra quy định giảm phát thải. Tuy nhiên, các công ty dầu mỏ và một số quốc gia vận động cho rằng khí tự nhiên là “nhiên liệu cầu nối” cho quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo. Họ lập luận rằng khí tự nhiên phát thải chỉ bằng một nửa so với than đá. Tuy vậy, rò rỉ methane trong ngành công nghiệp khí đốt từ giếng khoan, đường ống và các cơ sở hạ tầng có thể gây hại nhiều hơn so với than đá.

Nguồn: Báo Nhân Dân